Liselerdeki uluslararası programlara gelen kısıtlamaların detayları neler?

Milli Eğitim Bakanlığı, liselerde uygulanabilecek uluslararası programların sayısına kısıtlama getirdi.

Yayınlanan yönergede getirilen değişiklikle liseler, 2024-2025 eğitim öğretim yılından başlamak üzere, aynı dilde birden fazla uluslararası diploma veya sertifika programı açamayacak.

Hangi liseler etkilenecek?

Müfredatta düzenli olarak yapılan olumsuz değişiklikler sonucunda MEB Diploması sürekli değer yitiriyor. Doğrudan üniversiteye başlamak için MEB diplomasını yeterli görmeyen yurtdışı üniversitelerin sayısı her yıl artıyor.

Öğrencilerine dünyaca geçerli diplomalar sunmak isteyen liseler de çeşitli uluslararası diploma ve sertifika programları ile bu açığı kapatmaya çalışıyorlar.

Türkiye’de en çok uygulanan uluslararası program AP yani Advanced Placement. Türkiye’de AP programı uygulayan 121 lise bulunuyor. Bu liselerde eğitim gören öğrenciler AP derslerini müfredatın bir parçası olarak alabiliyor ve kendi okullarında sınava girebiliyorlar. Bu okulların, MEB müfredatında yeri olmayan AP derslerini, zorunlu tutulan “ ders çizelgesinde yer alan ve Talim ve Terbiye Kurulu’nun onayladığı dersler”le nasıl eşleşeceği de ayrı bir sorun.

Lisesinde AP programı bulunmayan öğrenciler de kendileri çalışarak bu sınavlara hazırlanabiliyor. Her ders için tek tek düzenlenen uluslararası sınava da kendi öğrencileri dışındaki öğrencilere de sınav imkanı sunan liselerde girebiliyorlar.

En yaygın uygulanan diploma programı, IBDP International Baccalaureate Diploma Program.  Türkiye’de IBDP uygulayan 74 okul bulunuyor. Bu okullarda öğrenim gören öğrenciler, 11 ve 12. Sınıflarda ıB dersleri alarak ve lise sonunda tüm derslerden uluslarası bir sınava girerek IB Diploması alıyorlar.

Özellikle son 10 yılda hem IB hem de AP uygulayan liselerin sayısında artış gözleniyor. Özellikle yurtdışında eğitim hedefleyen gençler için aileler, bu programları uygulayan özel okullara yöneliyorlar. Bazı seçkin devlet okulları da öncelikle AP uygulamaya ardından IBDP diploma programı seçeneği sunmaya başladılar. Ancak yönerge değişikliği sonrası bu okullar bir program seçmek zorunda kalacaklar. Kendi olanaklarıyla AP sınavlarına hazırlanan öğrencilerin sınava girecek okul bulmaları zaten zordu, artık daha da zorlaşacak. 

Bir diğer uluslararası diploma programı olan ABITUR ise eğitim dili Almanca olan birkaç lisede uygulanıyor. Bu liseler paralel olarak Almanca dil diploması programı DSD de uyguluyorlar.Yönerge sonrası bu iki programın birlikte uygulanması mümkün olmayacak.

Son olarak A level, Commonwealth ülkelerinde yaygın bir diğer diploma programı ve az sayıda Birleşik Krallık bağlantılı lisede uygulanıyor.

Şube kısıtlaması

Yönerge ile gelen en sıkıntılı değişiklik ise, uluslararası programlara ayrılan sınıf sayısının her seviye için en fazla üç olarak kısıtlanması. Her bir şube de 20 kişinin üzerine çıkamayacak.

Finansal Düzenleme

Uluslarararası eğitim programlarına katılan öğrencilere okullar tarafından ek ücret çıkarılıyor. Ücretler -pratik düzenlemelerin eksikliği nedeniyle- Okul Aile Birlikleri tarafından tahsil ediliyor ve uluslararası programın uygulayıcısı olan yurtdışı kurumlara yine Okul Aile Birliği üzerinden ödeniyor. Yönerge ile bu uygulama da tanımlandı. Ek olarak her okula UDSP Yürütme Komitesi ve UDSP Denetleme Komitesi kurma zorunluluğu getirdi. Detayları yönergede bulabilirsiniz.

Etkileri neler olur?

Uluslararası programların en önemli çıktısı, eğitim kalitesinde artış. Milli eğitim Bakanlığı’nın eğitim kalitesinde artışın önüne geçmek istediğini iddia etmek saçma olur. Kalan tek olasılık, öğrencilerin yurtdışı üniversitelere erişimini kısıtlama çabası olabilir.