Öğrencilerimin üniversite listelerini oluşturduğum şu günlerde, bir yandan da artık gelenekselleşen tepkileri karşılamaya hazırlanıyordum ki karşıma bu başlıkta çok hoş bir makale çıktı.
Üniversite listelerine baktıklarında öğrencilerin ve ailelerin geleneksel tepkilerinden ilk ikisi genelde şöyledir ve ben ben de öncelikle bir soruyla karşılık veririm:
Bu üniversitenin adını hiç duymadık!
Amerika’da 4.000’e yakın üniversite var, kaç tanesinin adını duydunuz?
Amerika’nın neresinde bu üniversite?
Amerika’da 51 eyalet var, kaç tanesini sayabilirsiniz?
Sonrasında sıra daha detaya inen iki soruya gelir:
İyi bir üniversite mi peki? Sıralaması falan nasıl?
Amerika’daki üniversiteleri ve kolejleri, tek bir listeye bakarak değerlendirmek çok yanlış. Bir üniversiteyi öneriyorsam elbette arkasında seçimi destekleyen veriler vardır. Ama falanca listede adının geçmemesi o üniversiteyi değersizleştirmez. Daha global, daha açık fikirli düşünerek değerlendirmek gerekir.
Burdan mezun olanlar iş bulabiliyor mu?
Sorulması gereken soru bu aslında. Bugün karşıma çıkan “Minnesota’nın ilk 50 CEO’su hangi üniversitelerden mezun? İpucu: Ivy League değil” makalesi tam da bununla ilgiliydi.
İş bulunabilir şirketler kesinlikle var ve çok büyükler.
Amerika, hacmini -her anlamda- anlamakta zorluk çektiğimiz bir ülke. Zorlanarak da olsa 100 kadar tanınmış Amerikan şirketi sayabilirsiniz. Ama 4.000 üniversiteden mezun olan milyonların nerelerde iş bulacağını hayal edebilmek kolay değildir.
Makalede ele alınan Minnesota bu açıdan güzel bir örnek. Amerika’nın upper midwestern olarak adlandırılan bölgesinde, Iowa-Wisconsin- Dakotas (N&S) ve Kanada ile çevrili.
Alan olarak 12. sırada olan 225 bin kilometrekarelik Minnesota’da (Doğu Anadolu Bölgesi -164 km2- ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi -76km2- ikisinin toplamından biraz daha küçük) 5.7 milyon kişi yaşıyor. $84.000 olan yıllık ortalama aile geliri ile 13. sırada. Özetle geniş topraklara sahip, nüfusu düşük, hayat standardı yüksek bir eyalet.
Minnesota Amerika’da üniversite için çok tercih ettiğim eyaletlerden biri değil. Çünkü Türkiye’den direkt uçuş olan alan yok. Çok güzel burslar veren okulları listeme alıyorum. İyi bir finansal teklif, zahmete değer olabiliyor.
Ama makale hala ilginç çünkü minnacık nüfuslu bu eyaletteki en büyük 50 şirketten 38’i 2023 yılında 1 milyar dolar’dan fazla gelir elde etmiş. UnitedHealthGroup 371,5 milyar dolarla liste başı. (Koç Holding 2023 konsolide gelirleri 54,5 milyar dolar)
Bu şirketlerin başındaki 50 CEO hangi okullardan mezun dersiniz?
Ivy League mezunu CEO hiç yok! (Demek ki Ivy League mezunu CEO'lar diğer eyaletlerde çalışıyorlar)
6 CEO Amerika dışındaki okullardan mezun (Hollanda, Kanada, İsviçre, İsrail ve İngiltere)
18’i Amerika’daki özel üniversite ve liberal arts college mezunu. Liste şöyle: Villanova, Vanderbilt, NYU, College of Saint Benedict, Bradley, Northwestern, DePauw, University of St. Thomas, Wesleyan, USC, BU, Marquette, Colgate #GoGate, Virginia Wesleyan.
Adını hiç duymadım dediğiniz en az altı üniversite olduğuna eminim. Bu üniversitelerin içinde çok çok seçici (extremely selective) olanlar (Vanderbilt, Nothwestern, USC, UCLA) ve çok seçici (very selective) olanlar (Villanova, NYU, BU, Wesleyan, Colgate) yanında hiç seçici olmayanlar da var.
26’sı ise kimisi çok, kimisi az seçici devlet üniversitelerinden mezun. Devlet üniversitelerin adları tanıdık gelecektir çünkü eyaletin adını taşıyorlar, ama aşinalık burada biter.
Indiana University Bloomington mesela, 35.600 lisans öğrencisine eğitim veren, %82 kabul oranı (herkesi alıyolarmış hocam!) National Universities sıralamasında 73, Top Public Schools sıralamasında 36 sırada bir üniversite. $40.480 tuition, $11.800 yaşam masrafları ile yıllık $ 52,280 bütçeyle okuyabileceğiniz bir üniversite.
Kaldı ki şimdiye kadar bir başvuru dahi yapmadık. Öğrencilerimiz o kadar başarılı ki, daha iyi burs imkanları sunan okulları tercih ediyoruz. Çünkü Amerika’da üniversite seçimi eninde sonunda bütçeye takılıyor. (Not: Koç Üniversitesi 1.075.000₺ okul ücreti ve ($33,600) ve 184.000₺ yurt ücreti (Amerikan klasiği 3 kişilik banyolu oda - $5.750) + yemek masrafları toplam $40-45,000 bütçe.)
Özetle:
İyi bir üniversite, iyi bir profesyonel kariyerin olmazsa olmazı.
Lisans eğitiminin niteliği açısından Amerika’daki ilk 200 üniversite arasında (şöhretleri dışında) hiç fark yoktur. Hepsi birinci sınıf eğitim verirler.
Amerika’da parlak bir öğrenci, parlak bir geleceğe sahiptir. State üniversitesinde okuması, Ivy leauge üniversitesinden red almış olması, veya waitlistte kalması bu gerçeği değiştirmez.
Değişmeyecek bir diğer gerçek:
Öğrencinin üniversite yıllarını, karakterine ve yaşam tarzına en uygun şekilde geçirebileceği, kendini geliştirebileceği üniversiteleri, büyüklüğü, ders dışında sunduğu imkanlar, yeri, iklimi, kampüs yapısı gibi faktörlere özen göstererek seçmek başarının en önemli anahtarıdır.
Comments