AP: Nedir, nasıl seçmeli ve nasıl hazırlanmalı?

AP (Advanced Placement) Amerika'da lise yıllarında alınabilen üniversite seviyesi derslerin ortak tanımıdır.

Tüm eğitim seviyelerinde olduğu gibi lise düzeyinde de oldukça özgün bir eğitim modeli izleyen Amerikan liselerinde öğrenciler, ilk yıllardan başlayarak AP sınıflarına kayıt olabilir ve üniversite seviyesinde dersler alabilirler. Türkiye'de Amerikan sistemi eğitim veren liselerde de uygulanan AP programında, Arts, English, History and Social Sciences, Math and Computer Science, Sciences ve World Languages and Cultures olmak üzere altı başlık altında toplanan 34 derse ek olarak, yetkinlik bazlı Research ve Seminar eğitimleri yer alıyor.

AP programı, IB (International Baccalaureate), A Level, BAC (French Baccalaureate), EB (European Baccalaureate), Abitur, Maturità, Selectividad ve benzeri ülkelere özel lise programlarından önemli bir farkla ayrılıyor.

Öğrenciler devam ettikleri lisede AP programı uygulanmıyor olsa da, AP sınavlarına girebilirler.

Neden AP almalıyım?

Öğrenci kabulünde çok seçici davranan üniversitelerin kabul kriterlerinin başında "uluslararası standartlarda lise diploması"geliyor. Türkiye'de bir devlet lisesinden ya da uluslararası diploma vermeyen bir özel liseden mezun olunca alınan "devlet lisesi diploması" pek çok üniversite için "lisans programına başlamak için yetersiz" kategorisinde. Devlet lise diploması ile, Avrupa'da pek çok ülkede "hazırlık sınıfı" (foundation program) okumadan üniversiteye başlamak mümkün değil.

AP sınavları, bu eğitim kurumlarından mezun olacak öğrencilerin iyi bir sıralamaya sahip bir üniversiteye kabul almalarına olanak sağlıyor.

AP sınavlarını üniversite kabul sürecinin bir parçası olarak kabul eden üniversiteler, kendi belirledikleri kurallar çerçevesinde AP sınavını "college credit" olarak kabul edebiliyorlar. Uygulamada "Her birinden 5 aldığınız 5 adet AP'den birini kredi olarak saydırabilirsiniz" seviyesinden "3 ve üzeri aldığınız her AP ilgili dersin kredisi olarak kabul edilir" seviyesine kadar değişkenlik gösteren kurallar mevcut.

Nasıl seçmeli?

Okumak istediği alana henüz karar vermemiş öğrenciler için hangi AP'leri alacağına karar vermek oldukça zor bir süreç. Özellikle lisenin ilk yıllarında bu önemli bir sorun olabiliyor. Planlamayı yaparken hangi ülkelerin ve hangi alanların ihtimal dahilinde olduğunu değerlendirerek doğru bir planlama yapmak kabullerde hayati bir rol oynuyor.

Kaç AP almalı?

Yine bölüme ve hedeflenen ülkeye göre cevabı değişen bu soruya genellikle "üçten az yok sayılır" diye cevap veriyorum, çünkü istisnai durumlar dışında doğru. Sayıları çok az olsa da kimi bölümlerde nokta atış bir veya iki AP ile kabul kriterlerini karşılamak mümkün. "Ne kadar çok o kadar iyi" diye de ekliyorum, çünkü -kabul kriteri olmasa bile- alınan her AP'nin -özellikle Amerika'da- burs miktarını ve kabul olasılığını artırmak gibi artıları var. Eğer sadece Avrupa üniversitelerini hedefliyorsanız, ilgilendiğiniz bölüme göre 3-4 AP almanız gerekebilir.

Ne zaman almalı?

AP'ler CollegeBoard tarafından, yılda bir kez ve Mayıs ayında düzenleniyor. Dolayısıyla kabul kararında, öğrencilerin 9-10 ve 11. sınıfta aldıkları AP'ler dikkate alınıyor. Amerika başvuruları için 12. sınıfa da AP planlaması yapabilir ve başvurduğunuz okula planınızı bildirerebilirsiniz. Ama profesyonel görüşüm, 12. sınıf AP'lerinin kabul kararını etkilemediği, burs miktarını ya da ödeyeceğiniz eğitim ücretini etkilediği yönünde.

Nasıl Çalışmalı?

Her ne kadar Türkiye lise diploması uluslararası eğitim arenasında yaygın kabul görmese de, pek çok seçkin lisemizde verilen eğitimin kalitesinin dünya standartlarında olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim. AP eğitim içeriklerine baktığınızda, rahatlıkla üstesinden gelebileceğinizi göreceksiniz. Bunun sizi rahatlatmasına izin vermeyin.

AP'leri asla hafife almayın. Düzenli ve disiplinli bir çalışma programı uygulamaya özen gösterin.

Sınavına girmeye karar verip, AP eğitim ve sınav olanağı sunan liselere başvurarak kayıt yaptırdığınızda, CollegeBoard üzerindeki AP eğitim içerikleri çalışabilmeniz için kullanımınıza açılacaktır. Ek eğitim videoları, e-kitaplar, üniversiteler tarafından zaman zaman düzenlenen AP eğitimleri gibi ek kaynaklar için de online kaynaklar sayfasını kullanabiilirsiniz.